Segir dauða Prigozhin ekki koma á óvart

Tíu dóu þegar einkaþota Prigozhin féll til jarðar yfir Tver-héraði í Rússlandi en verið var að fljúga henni frá Moskvu til Pétursborgar. Því hefur verið haldið fram að hún hafi verið skotin niður en einnig er talið að sprengja gæti hafa sprungið um borð.

Ekkert hefur þó verið staðfest í þessum málum. Alls voru tíu um borð í flugvélinni. Þrír voru í áhöfn hennar en einnig voru nokkrir af leiðtogum Wagner.

Sjá einnig: Flugvél Prigozhin sögð hafa verið skotin niður

Spjótin hafa strax beinst að Vladimír Pútín, forseta Rússlands, en eins og frægt er gerði Prigozhin skammlífa uppreisn gegn forsvarsmönnum varnarmálaráðuneytis Rússlands í sumar og sagði hann þá að Rússland þyrfti nýjan forseta, eftir að Pútín lýsti yfir stuðningi við Sergei Shoigu, varnarmálaráðherra, og kallaði Prigozhin svikara.

Skömmu áður en málaliðar hans náðu til Moskvu virðist sem Prigozhin hafi hætt við og gerði hann samkomulag við Pútín, með milligöngu Alexander Lúkasjenka, einræðisherra Belarús. Samkvæmt þessu samkomulagi átti öryggi Prigzhin að vera tryggt.

Telja Pútín hafa banað auðjöfrinum

Joe Biden var spurður út í dauða Prigozhin í kvöld en hann sagðist ekki vita hvað hefði gerst. Hann tók þó fram að dauði auðjöfursins kæmi sér ekki á óvart.

Þá sagði Biden að fátt gerðist í Rússlandi sem Pútín stæði ekki að en sagðist ekki vita með vissu að forsetinn rússneski hefði látið bana Prigozhin.

William Burns, yfirmaður Leyniþjónustu Bandaríkjanna (CIA), sagði á ráðstefnu í síðasta mánuði að Pútín væri maður sem teldi hefndina besta þegar hún væri borin fram köld, samkvæmt frétt Reuters.

„Ef ég væri Prigozhin, myndi ég ekki reka smakkarann minn,“ sagði Burns.

Daniel Hoffman, fyrrverandi yfirmaður CIA í Moskvu, sagði við blaðamann Reuters að hann væri handviss um að Pútín hefði látið ráða Prigozhin af dögum.

„Þú vilt að þínir menn viti að þú sért grimmur og vægðarlaus og að hver sá sem svíkur Pútín muni greiða fyrir það,“ sagði Hoffman.

Annar sérfræðingur um málefni Rússlands sagðist telja að dauði Prigozhin sýndi fram á deilur á hæstu stigum rússnesks samfélags. „Ef Vladimír Pútín er svona valdamikill, af hverju handtók hann ekki Prigozhin?“ spurði Pavel Luzin, sem starfar hjá hugveitunni European Policy Analysis.

Féll úr tuttugu þúsund feta hæð

Starfsmenn Flightradar24 fóru yfir þau gögn sem þeir áttu um einkaþotuna en á þeim má sjá að henni var flogið í um 28 þúsund feta hæð.

Á einhverjum tímapunkti hækkaði hún flugið í rúm þrjátíu þúsund fet og hæðin lækkuð aftur niður í 27.500 fet. Þá var flugvélinni aftur flogið upp í rúmlega 29 þúsund feta hæð en svo virðist sem flughæðin hafi lækkað hægt og rólega í kjölfarið í um hálftíma.

Þá hrapaði flugvélin til jarðar, úr um tuttugu þúsund feta hæð.

Eldflaug eða sprengja?

Hafi flugvélin verið skotin niður bendir það með óyggjandi hætti á Pútín eða Sergei Shoigu, varnarmálaráðherra. Sprengja um borð í flugvélinni stækkar hóp mögulegra sökudólga umtalsvert en útilokar ekki aðkomu Pútíns.

Í grein rússneska miðilsins Meduza segir að á einu myndbandi af flugvélinni falla til jarðar megi sjá flugslóð sem gæti verið eftir eldflaug úr loftvarnarkerfi. Þá er vísað til þess að á einu myndbandi segist fólk hafa heyrt tvær sprengingar áður efn flugvélin féll til jarðar og er bent á að að jafnaði sé tveimur eldflaugum skotið á flugvélar, til að hámarka líkurnar á því að granda þeim.

Þá sýni myndböndin einnig ummerki þess að sprengjubrot, eins og finna má í eldflaugum loftvarnarkerfa, hafi hæft flugvélina. Myndböndin séu þó í of lélegum gæðum til að hægt sé að staðfesta það. Stél flugvélarinnar, sem féll ekki til jarðar með búk hennar, sýnir engin ummerki sprengjubrota.

Þá segir í grein miðilsins að einnig megi finna vísbendingar um að sprengja hafi sprungið um borð í flugvélinni. Fá loftvarnarkerfi geti skotið niður í flugvélar í um 28 þúsund feta hæð, sem samsvarar rúmum 8,5 kílómetrum. Í minnsta lagi þurfi meðaldrægt loftvarnarkerfi eins og Buk, sem aðskilnaðarsinnar í austurhluta Úkraínu fengu frá Rússum og notuðu til að skjóta niður farþegaþotu frá Malasíu árið 2014.

Sjá einnig: Pútín hafi ákveðið að senda eldflaugina sem notuð var gegn MH17

Í grein Meduza segir að eldflaugar úr Buk eða öflugri loftvarnarkerfum myndu líklega valda mun meiri skemmdum á flugvélinni en hún virðist hafa orðið fyrir á þeim myndböndum sem birst hafa á netinu.