Segj­a klas­a­sprengj­urn­ar nýt­ast vel gegn Rúss­um

Klasasprengjur nýtast ekki vel gegn vel búnum skotgröfum með byrgjum en eru mikið notaðar til að stöðva árásir Rússa og til að þvinga rússneska hermenn í skjól og gera þeim erfiðara að skjóta á úkraínska hermenn þegar þeir gera árásir.

„Þegar við byrjum að skjóta klasasprengjum, hverfa Rússarnir í skjól. Þeir stinga ekki einu sinni nefunum út,“ sagði einn yfirmaður við blaðamann Washington Post, sem fékk nýverið aðgang að hermönnum sem nota sprengjurnar umdeildu.

Klasasprengjur eru mjög umdeildar og hafa verið bannaðar í 123 ríkjum víða um heim.

Áður en klasasprengjur lenda, opnast þær og dreifa fjölda minni sprengja. Minni sprengjurnar eru á stærð við handsprengju og þær geta dreifst yfir stórt svæði. Eitt af því sem gerir vopnin svo umdeild er að hluti minni sprengjanna springur ekki.

Börn og aðrir hafa orðið fyrir miklum meiðslum eða dauða vegna þessara sprengja mörgum mánuðum eða árum eftir að þeim er varpað. Bandaríkin, Úkraína og Rússland hafa ekki gert slíkar sprengjur ólöglegar.

Ráðamenn í Úkraínu segja að það svæði þar sem klasasprengjur séu notaðar sé svo þakið jarðsprengjum að ósprungnar klasasprengjur séu bara dropi í hafið. Gífurlegt átak muni þurfa seinna meir til að hreinsa svæðið af ósprungnum sprengjum.

Grófa mynd af stöðunni í Úkraínu má sjá hér á kortum hugveitunnar Institute for the study of war.

Rússar kvarta

Stórskotalið spilar stóra rullu í stríðinu í Úkraínu en Joe Biden, forseti Bandaríkjanna tók í sumar þá ákvörðun að senda Úkraínumönnum klasasprengjur fyrir stórskotalið. Úkraínumenn höfðu lengi beðið um þessi vopn frá Bandaríkjunum, sem sitja á umfangsmiklum birgðum af þeim. Skortur hefur verið á hefðbundnum sprengjukúlum fyrir stórskotalið.

Frá því Úkraínumenn fengu sprengjurnar, sem skotið er úr hefðbundnum stórskotaliðsvopnum, hafa rússneskir herbloggarar einnig talað um að þær hafi reynst rússneskum hermönnum erfiðar. Það virðist sérstaklega eiga við í suðri þar sem Úkraínumenn eru sagðir hafa náð staðbundnum yfirráðum þegar kemur að stórskotaliði.

Úkraínskir hermenn hafa reynt að brjóta sér leið í gegnum varnir Rússa í suðurhluta Úkraínu en umfangsmikil jarðsprengjusvæði og sterkar varnir hafa gert þeim erfitt að sækja fram.

Í morgun bárust fregnir af því að Úkraínumenn hefðu tekið bæinn Robotyne í Sapórisjíahéraði en barist hefur verið um hann í nokkrar vikur.

Styrkja varnir í austri

Blaðamaður Washington Post var í fylgd hermanna í Karkívhéraði, í austurhluta Úkraínu, þar sem Rússar hafa verið að gera árásir og reyna að sækja fram. Rússar hafa einnig verið að sækja fram í átt að borginni Lyman í Dónetskhéraði, en Úkraínumenn frelsuðu hana úr höndum Rússa síðasta haust.

Markmið Rússa með þessum sóknum virðist vera að halda úkraínskum hermönnum á svæðinu uppteknum svo þeir geti ekki aðstoðað við sókn Úkraínumanna í suðri. Klasasprengjurnar hafa gert varnir Úkraínumanna mun öflugari, samkvæmt hermönnum sem rætt var við.

Einn hermaður sem ræddi við blaðamann Washington Post sagði rússneska hermenn óttast að sækja fram, vegna klasasprengja. Þeir séu berskjaldaðir gegn þeim þegar þeir stíga upp úr skotgröfum sínum en sprengjurnar geta líka valdið skaða á farartækjum sem eru ekki búin mikilli brynvörn.

Hér að neðan má sjá myndband sem tekið var upp í Dónetsk-héraði á dögunum. Það sýnir hvernig árás rússneskra hermanna var stöðvuð með jarðsprengjum og stórskotaliðsárásum, þar á meðal með klasasprengjum. Jarðsprengjunum er hægt að dreifa með stórskotaliði.

Fá herþotur frá Hollandi og Danmörku

Vólódímír Selenskí, forseti Úkraínu, hefur verið á farandsfæti um Evrópu síðustu daga. Meðal annars hefur hann heimsótt Svíþjóð, Danmörk og Holland. Ráðamenn í Danmörku og Hollandi hafa heitið því að útvega Úkraínumönnum F-16 orrustuþotur, þegar úkraínskir flugmenn hafa lokið þjálfun.

Hollendingar ætla að senda Úkraínumönnum 42 þotur en óljóst er hve margar af þeim eru nothæfar. Einhverjar þeirra eru sagðar hafa verið notaðar í varahluti á undanförnum árum en Úkraínumenn munu fá allt að 61 eina F-16 þotu frá ríkjunum tveimur.

Danir og Hollendingar eru báðir að skipta yfir í nýrri og háþróaðri F-35 orrustuþotur frá Bandaríkjunum. Ekki er búist við því að Úkraínumenn fái fyrstu þoturnar fyrr en sein á næsta ári.

F-16 eru betur vopnum búnar og með betri ratsjár og annan búnað en gömlu herþotur Úkraínumanna. Þær eru orðnar nokkuð gamlar en töluverður munur getur verið á F-16 þotum, eftir því hvenær þær voru framleiddar.

Þá mun skipta miklu máli fyrir Úkraínumenn hvaða flugskeyti þeir munu fá með herþotunum.

Mannfallið gífurlegt

Innrás Rússa í Úkraínu hefur nú staðið yfir í eitt og hálft ár og hafa bæði Rússar og Úkraínumenn orðið fyrir miklu mannfalli. New York Times sagði frá því um helgina að yfirvöld í bandaríkjunum áætluðu að fjöldi látinna og særðra hermanna væri að nálgast hálfa milljón.

Erfitt er að segja til um raunverulegt mannfall í stríðinu þar sem Úkraínumenn birta engar tölur um slíkt og tölur yfirvalda í Rússlandi þykja mjög ótrúverðugar.

Bandarískir embættismenn segja talið að mannfallið hafi aukist í sumar, samhliða sóknum Úkraínumanna í suðri og við Bakhmut, og sóknum Rússa í austri.

Áætlað er að um 120 þúsund rússneskir hermenn hafi fallið og að allt að 180 þúsund hafi særst. Úkraínumenn er áætlað að um sjötíu þúsund hafi fallið og allt að 120 þúsund hafi særst.