Einn sá besti í sögunni ætlaði að hætta en komst aftur á toppinn

Dwight Phillips er einn besti frjálsíþróttamaður sögunnar en þessi 41 árs gamli Bandaríkjamaður varð fimm sinnum heimsmeistari í langstökki á ferlinum og þá varð hann einnig Ólympíumeistari í Aþenu árið 2004.

Saga hans er merkileg því Phillips þótti aldrei hæfileikaríkasti frjálsþróttamaður sem sést hefur en hann lagði ótrúlega mikið á sig og var á toppnum frá 2003-2007 og náði svo aftur á toppinn eftir að snerta botninn þegar að hann komst ekki á Ólympíuleikana í Peking árið 2008.

Phillips er staddur hér á landi en stórvinkona hans og ein besta frjálsíþróttakona Íslandssögunnar, Silja Úlfarsdóttir, fékk hann til Íslands. Hann verður með fyrirlestur í Háskóla Reykjavíkur klukkan 12.00 á morgun sem ber heitið 7 Ways to how I became a World and Olympic Champion á morgun en fyrirlesturinn er opinn öllum.

„Við Silja, sem ég kalla Silly, erum búin að tala um þessa heimsókn síðustu tíu til tólf árin og nú loksins er ég mættur. Ég hef verið svo heppinn að fá að segja sögu mína víðsvegar um heiminn og hvernig það er að vera með þetta sigurhugarfar. Ég ætla að fara með fólkinu sem mætir í gegnum mín fimmtán ár á toppnum þar sem ég varð fimm sinnum heimsmeistari og einu sinni Ólympíumeistari,“ segir hinn afar geðþekki Phillips í viðtali við Vísi.

„Ég ætla tala um hvernig hugarfarið þarf að vera þegar að maður fer að keppa og hvernig það hefur ekki bara áhrif á íþróttir heldur lífið í heild sinni. Ég hlakka til þess að fara yfir þetta með öllum sem mæta.“

Allt viðtalið má sjá neðst í greininni.

Mikið högg árið 2008

Þegar verið er að keppa á hæsta þrepi frjálsíþróttanna eins og á heimsmeistaramóti og Ólympíuleikunum eru bara bestu íþróttamennirnir mættir til leiks. Allir eru í frábæru standi og því þarf hugarfarið hjá þeim sem ætla að vinna hverju sinni að vera betra en hjá hinum.

„Frjálsíþróttir snúast 90 prósent um hugarfarið og tíu prósent um líkamlega þáttinn. Þegar að maður er á toppnum í heiminum eru allir svo rosalega hæfileikaríkir. Munurinn á mönnum er bara andlegi þátturinn. Menn verða að geta sætt sig við að tapa því að standa sig illa er hluti af framþróun íþróttamannsins,“ segir Phillips.

„Þetta snýst um hvernig maður svarar því þegar að manni gengur illa. Ég var bæði á toppnum og við botninn og komst aftur á toppinn. Það eru ekki margir íþróttamenn sem afreka það því þeir eru svo hræddir við að tapa. Maður má ekki vera hræddur við að tapa. Ég var hvorki hræddur við að vinna eða tapa,“ segir hann.

Botninn sem Phillips talar um er forkeppni Ólympíuleikanna í Bandaríkjunum sem er sú erfiðasta í heiminum hjá einstöku landi. Þar þurfa allir að mæta í sínu besta standi enda er nóg af bandarískum frjálsíþróttamönnum til sem alla langar til að fara á Ólympíuleikana. Phillips komst ekki til Peking árið 2008 sem var mikið högg.

„Bandaríska forkeppnin fyrir Ólympíuleikana er gríðarlega erfitt ferli. Það skiptir engu máli hvernig standið á þér er fyrir hana því fyrirkomulagið hefur ekki breyst í 50 ár. Ef maður er ekki í topp þremur í sinni íþrótt kemst maður ekki á Ólympíuleikana. Það kom fyrir mig árið 2008,“ segir hann.

Draumurinn hófst í barnæsku

„Ég fékk ekki tækifæri til að verja Ólympíumeistaratitilinn minn því ég var meiddur í forkeppninni en það er engin afsökun. Ég endaði í fjórða sæti og því fékk ég ekki að fara.“

„Ég íhugaði að hætta eftir þetta því ég var búinn að ná svo miklum árangri og ég þurfti að ákveða hvort ég myndi vilja reyna halda áfram næstu fjögur árin. Ég hélt áfram og var áfram bestur frá 2009-2011 en svo sleit ég hásin árið 2012 og þá þurfti ég að hætta,“ segir Phillips.

Bandaríkjamaðurinn var fljótur að ná sér eftir vonbrigðin fyrir Peking. Hann mætti til Berlín á heimsmeistaramótið 2009 og vann gullið og gerði það sama í Daegu í Suður-Kóreu árið 2011. Hann fór af toppnum á botninn á toppinn aftur sem er ekki eitthvað sem margir afreka.

En, hvaðan kemur þessi áhugi og þessi ást á frjálsíþróttum. Phillips ólst auðvitað upp við að horfa á samlanda sína raka inn verðlaunum á stórmótum og sjálfur vissi hann hvað hann sjálfur þyrfti að gera. Hann lagði mikið á sig og náði svo toppnum með því að verða Ólympíumeistari en hvernig tilfinning er það?

„Ég var aðeins átta ára þegar að mig byrjaði að dreyma um að verða Ólympíumeistari. Ég sá Carl Lewis vinna fjóra Ólympíumeistaratitla árið 1984 í Los Angeles og þá fór mig að dreyma. Ég naut þess alltaf að æfa og gerði alltaf mitt besta. Ég var ekki hæfileikaríkasti íþróttamaðurinn en ég æfði vel, hugsaði um smáatriðin og lærði íþróttina,“ segir Phillips

„Ég varð yfir mig ástfanginn af frjálsíþróttum og hugsaði ekki um annað. Þegar að ég stóð svo efst á palli á Ólympíuleikunum mundi ég bara eftir öllu sem ég var búinn að leggja á mig. Þetta var minn draumur og ég hafði trú á því þegar að enginn annar hafði trú á mér,“ segir hann.

Af brautinni í þjálfun

Phillips er ekki hættur að tengjast frjálsíþróttum því hann þjálfar framúrskarandi íþróttafólk í heimaborg sinni Atlanta. Hann þjálfar meðal annars Rússann Daryu Klishinu sem vann silfur í langstökki 2017 og hann stefnir með henni á gullið í Doha í ár. Þetta gerir hann samhliða því að segja sögu sína um allan heim.

„Ég þjálfa 30 íþróttamenn og held svo fyrirlestra um allan heim. Það hefur haldið mér uppteknum frá því að ég lagði skóna á hilluna,“ segir Phillips.

„Mér finnst ég þurfa að segja sögu mína og deila reynslu minni. Það er svo mikið af ungu fólki sem hefur ekki trú á sjálfu sér. Ég var líka þannig sem ungur maður og braut til dæmis báða fæturnar þegar að ég var krakki. Ég gat ekki ímyndað mér að afreka það sem ég svo gerði.“

„Læknar sögðu mér að ég myndi aldrei verða það sem ég svo varð en ég komst í gegnum þetta mótlæti og varð einn besti frjálsíþróttamaður sögunnar. Ég er því heppinn að geta sagt sögu mína,“ segir Phillips.

Símtal frá hetjunni

Heimsmeistarinn fyrrverandi var svo sannarlega uppi á gullöld frjálsíþróttanna, sérstaklega þegar að horft er til Bandaríkjanna, en hann keppti samhliða stórstjörnum í sportinu. Frjálsíþróttir eru oft mjög einmanna ferli en hann eignaðist góða vini á sínum ferli.

„Algjörlega. Auðvitað er þetta íþrótt sem snýst mikið um egó. Sem þjálfari þarf ég að hugsa um aðra en sem íþróttamaður hugsar maður bara um sjálfan sig. Maður verður að vera þannig því annars nær maður ekki árangri,“ segir Phillips.

„Ég eignaðist samt góða vini á ferlinum. Ég ólst upp með Terrence Tremmell og Charles Austin er góður vinur minn. Allen Johnson var svo lærifaðir minn. Ég hreifst af þessum mönnum því þeir settu ný viðmið í íþróttinni og neyddu okkur hina alla til að gera betur og vinna gullverðlaun.“

Bandaríkjamenn hjálpast að því þeim er mikið í mun að bera höfuð og herðar yfir aðra í frjálsíþróttum og vera sigursælastir á öllum Ólympíuleikum. Þegar að Phillips fór á sína fyrstu leika í Sydney árið 2000 lenti hann í áttunda sæti og það skilaði símtali frá hetju hans í æsku. Símtalið fór samt ekki eins og hann hélt til að byrja með.

„Árið 2000 hringdi Carl Lewis í mig eftir að ég lenti í áttunda sæti á Ólympíuleikunum. Ég var þvílíkt upp með mér og trúði því ekki að hann væri að hringja í mig. Eina sem hann sagði við mig var að það væri óásættanlegt að enda í áttunda sæti. Bandaríkin tapa ekki langstökki á Ólympíuleikunum. Hann tók mig því að sér og ég lærði svo mikið af honum. Ég var bara heppinn og nú get ég sagt öðrum sögu mína,“ segir Phillips

„Það vinna ekki allir gull á Ólympíuleikunum eða bara komast þangað yfir höfuð. Það sem fólk getur samt alltaf gert þegar að það æfir íþróttir er að sýna áhuga, mæta á réttum tíma, vera ákveðin og hugsa um smáatriðin. Þetta er allt eitthvað sem allir geta gert og ég bendi öllum bara á að vera þau sjálf. Ekki bera þig saman við neinn annan.“

Ólögleg lyf eru viðbjóður

Nokkrar stjörnur sem fylgdu Phillips út ferilinn í öðrum greinum frjálsíþróttanna bæði frá Bandaríkjunum og öðrum löndum hafa verið teknar fyrir að nota ólögleg lyf. Þetta mikið vandamál í dag en Phillips er stoltur af því að hafa náð sínum árangri á heiðarlegan hátt og hefur engan húmor fyrir þessari lyfjanotkun.

„Mér finnst viðbjóður að sjá fólk nota lyf til þess að verða betri eða ná forskoti á aðra íþróttamenn. Ég er mjög á móti því en staðreynd lífsins, sama hvort talað er um íþróttir eða viðskipti, er að sumir munu gera það sem er rétt og aðrir munu gera það sem er rangt,“ segir Phillips.

„Svona er samt bara lífið. Ég hef þurft að lifa með þeirri staðreynd að þetta mun gerast en ég ber þá ábyrgð að koma því til skila að þetta er ekki eitthvað sem á að gera. Þetta er samt erfitt því ég hef ekki einu sinni stjórn á mínum íþróttamönnum í rauninni. Ég get sagt þeim hvað er rétt og hvað er rangt en hvað ef þau taka svo bara ákvörðun um að nota ólögleg lyf?“

„Ég reyni bara að koma út jákvæðum skilaboðum um frjálsíþróttir og vera fyrirmynd fyrir aðra og íþróttina því ég er sendiherra hennar. Það er mikilvægt að koma þeim skilaboðum áleiðis að nota ólögleg lyf er óásættanlegt og það er hægt að vinna til verðlaun án þeirra. Það er hægt að verða meistari og heimsmethafi með löglegum leiðum. Ég gerði það sjálfur. Ég er lifandi dæmi um það,“ segir Dwight Phillips.

Meira um komu Dwight Phillips, fyrirlesturinn og námskeiðið hans má lesa hér.

Klippa: Dwight Phillips - Af toppnum á botninn og á toppinn aftur