Sproti í sókn: Handóðir prjónarar gáfu fyrstu endurgjöfina

„Ég myndi leyfa mér að segja að Lykkjustund væri bylting í prjónaheiminum sem hefði opnað nýjar dyr fyrir frábærar hönnunarhugmyndir og auðveldað prjónurum mikið sem vilja eða nenna ekki að vera að reikna út sömu hlutina aftur og aftur,“ segir Nanna Einarsdóttir aðspurð um það hvað hún sæi fyrir sér að segja um sprotafyrirtækið sitt eftir um tíu ár, miðað við það að allar áætlanir gangi upp.

Sprotafyrirtækið Lykkjustund heitir Knittable á ensku en fyrirtækið er eitt þeirra tíu sprotafyrirtækja sem valið var til að taka þátt í Startup Supernova árið 2023.

Ísland er alveg sér á báti en í Noregi er líka prjónað rosalega mikið og í Danmörku. 

Við horfum fyrst og fremst til Norðurlandanna til að byrja með en Bandaríkjamenn, Þjóðverjar, Frakkar og fleiri eru líka öflugar prjónaþjóðir þannig að þetta er stór og fjölmennur markhópur til að ná til. 

Svo ekki sé talað um Breta og Íra sem eru stórar ullarframleiðsluþjóðir.“ 

Nanna segir erfitt að finna tölur um fjölda prjónara í heiminum, enda sé prjónaskapur frekar ósýnileg iðja sem flestir stunda heima hjá sér. Hún segir þú vísbendingar um að um það bil einn af hverjum tíu prjóni sem þýðir að hópurinn er mjög stór en lítt tæknivæddur heimur.

„Það er helst að maður sjái svona sprotafyrirtæki sambærileg spretta fram í Noregi sem segir svolítið mikið um hversu mikið er prjónað þar. Eins og á Íslandi.“

Í viðskiptahraðli Startup Supernova 2023 voru tíu sprotafyrirtæki valin úr hópi þrjátíu fyrirtækja til að taka þátt. Sprotafyrirtækin eiga það öll sameiginlegt að stefna á alþjóðamarkað. Í gær og í dag fjallar Atvinnulífið um sprotafyrirtæki og nýsköpun.

Handóðir prjónarar gáfu fyrstu endurgjöfina

Það þekkja margir til hópsins Handóðir prjónarar á Facebook, enda öflugur hópur sem nú telur um 46 þúsund meðlimi.

Þegar Nanna fór fyrst af stað með hugmyndina sína fyrir prjónara, nýtti hún sér einmitt þennan öfluga hóp, gerði prufur og spurði hópinn hvernig honum litist á nýsköpunartilraunina hennar.

Viðtökur Handóðu prjónaranna voru þess eðlis að það var einfaldlega engin spurning að halda áfram.

En út á hvað gengur starfsemi Lykkjustundar? Jú, til að byrja með er Lykkjustund vefsíðan lykkjustund.is og vinnan að erlendu útgáfu vefsíðunnar, knittable.com er langt komin. Knittable er síðan ætlað að verða að appi líka.

Það sem prjónarar geta gert á lykkjustund.is er að aðlaga prjónauppskriftir að hugmyndum prjónarans, sem fyrir vikið þarf ekki að vera endalaust að reikna út eða giska á stærðir og sparar sér þannig ómældan tíma og mistök.

Þannig geta prjónarar nýtt sér tæknilausn Lykkjustundar til að stytta tímann frá hugmynd yfir í prjón úr klukkustundum niður í mínútur fyrir almenna prjónara og tímann frá hugmynd yfir í fullbúna uppskrift frá mánuðum niður í klukkustund fyrir prjónahönnuði.

En hvaðan kom hugmyndin? Er Nanna kannski ein af þeim sem hefur sjálf prjónað frá barnæsku?

„Nei alls ekki. Það er reyndar mikið prjónað í fjölskyldunni minni öðru megin en ég kynntist prjóni bara svipað og aðrir í gegnum hannyrðanámið í grunnskóla. Sem virkaði ekki fyrir mig og þegar að ég lít til baka gæti ég trúað að það sem þar hafi vantað hafi verið sköpunarvinkillinn. Hann var einfaldlega ekki til staðar í kennslunni sem eflaust skýrir út hvers vegna ég prjónaði varla mikið annað en hálfa þvottapoka,“ segir Nanna og hlær.

Nanna fór síðar í rafmagnsverkfræði og segir að þar hafi hún fengið áhuga á öllu sem viðkemur hugbúnaðarþróun. Sem hún starfar við í dag.

„Þegar að ég var í meistaranáminu mínu í Danmörku vildi það þannig til að ég kom til Íslands í um einn og hálfan mánuð um sumar, sem var of stuttur tími til að fá einhverja sumarvinnu en nægilega langur tími til að dunda við ýmislegt,“ segir Nanna.

Eitt af því sem Nanna leiddist út í að dunda sér við þetta sumar var að læra að prjóna.

„Ég er 25 ára þegar þetta er og það er frænka mín Hildur Sigurgrímsdóttir sem á heiðurinn af því að hafa kennt mér helstu vettlingamynstrin og annað sem gerði mér kleift að fara að prjóna og leika mér með liti og smá sköpun,“ segir Nanna og bætir við:

,,Og það má segja að ég hafi ekki lagt frá mér prjónana síðan.“

Frá hugmynd í sprota

Nanna er í dag 36 ára og hefur því verið með prjóna í höndunum í ríflega tíu ár. Hún segir hugmyndina að Lykkjustund hafa orðið til fyrir mörgum árum síðan, en í Covid hafi opnast ákveðið tækifæri.

„Í Covid þurrkaðist félagslífið hjá öllum út en fátt er svo með öllu illt því í Covid jókst áhuginn á prjóni til muna og fullt af fólki sem fór að prjóna þá sem hafði ekki gert það áður. Eða fékk meiri tíma til að prjóna eins og ég,“ segir Nanna og bætir við:

Ég ákvað þá að gera eina prufu með þessari tæknilausn sem Lykkjustund gengur út á fyrir útreikninga á sokkum og kastaði þeirri útkomu síðan inn á síðu Handóðu prjónaranna eins og ég sagði áðan og spurði einfaldlega: Hvað finnst ykkur?“

Endurgjöfin sem Nanna fékk frá meðlimum Handóðu prjónurunum voru svo jákvæð að Nanna ákvað að halda áfram, bjó til fleiri prufur og birti sýnishorn inni á Handóðu prjónurum.

Sem síðan leiddi til þess að hún ákvað að sækja um styrk og fékk styrkinn Sprota frá Tækniþróunarsjóði Rannís.

„Það má segja að boltinn hafi farið að rúlla eftir það og það sem er svo frábært við þetta nýsköpunarumhverfi er hvað maður getur lært mikið af því sem er í boði frumkvöðlum til stuðnings. Eins og til dæmis svona viðskiptahraðall eins og Startup Supernova. Því það er svo margt sem sprotar þurfa að læra og kunna sem ekki er kennt í skólum og svo mikill kraftur sem maður upplifir af því að vera í þessu nýsköpunarumhverfi.“

Vill verða leiðandi í heiminum

Nanna hefur þó haldið áfram að vinna í hugbúnaðargeiranum, samhliða því að eiga eina litla dóttur og reka heimili með manninum sínum og nú er von á öðru barni í september.

„Jú auðvitað er þetta oft púsluspil að vera í fullri vinnu, með heimili, maka og barn og annað á leiðinni og síðan sprotafyrirtæki eins og Lykkjustund á hliðarlínunni. En sem betur fer sofna ung börn snemma á kvöldin en það er helst þá sem ég hef haft svigrúm til að vinna að Lykkjustund,“ segir Nanna og brosir. Nanna segir styrkinn hafa gert henni kleift að minnka við sig aðra vinnu og gefa sig meira að verkefninu en stefnan er að fljótlega fari hún að sinna Lykkjustund alfarið.

Hún mælir með því að fólk sem er með nýsköpunarhugmynd reyni að láta drauminn verða að veruleika, þótt það kalli á þrautseigju og vinnan sem því fylgir sé oft mikil.

„Það skiptir auðvitað miklu máli að fá stuðning og þann stuðning hef ég fengið frá vinum og vandamönnum en ekkert síður vinnuveitendunum mínum sem eru líka í þessu nýsköpunarumhverfi og finnst Lykkjustund frábær hugmynd. En ég held að ef hugmyndin sem maður er með stendur það nálægt manni að hún lætur mann einfaldlega ekki í friði, þá verði maður einfaldlega að reyna að fylgja henni eftir þannig að hún verði að veruleika.“

Á næstu mánuðum er ætlunin að sækja í fjármagn frá fjárfestum til að huga að fyrstu skrefunum fyrir útrás á alþjóðamarkað. Enda mikilvægt að vera snemma í röðinni, prjónaheimurinn sé fjölmennur og stór um allan heim en enn sem komið er lítt tæknivæddur og því skipti tíminn máli.

„Prjónarar eru í raun hópur sem verður oft heltekinn af prjóni. Þetta er þannig áhugamál. Það getur svo sem vel verið að maður prjóni kannski minna á sumrin en á veturnar en hjá prjónurum er prjónið oftast áhugamál sem er allt-umlykjandi,“ segir Nanna.

Þá segist hún telja að þótt prjónaáhugi hafi aukist mikið í Covid afi sú tískubylgja að prjóna verið farin að vaxa og dafna í einhverjum mæli áður en heimsfaraldurinn skall á.

Það fór aftur að vera töff að vera í heimaprjónuðu, þessi slow fashion bylgja er komin til að vera. Enda umhverfisvænt og líka hollt og gott, sumir stunda prjón eins og hugleiðslu eða núvitund. 

Mér finnst prjónaáhuginn líka hafa fært okkur svolítið aftur til baka í tíma og frá þessari bylgju þar sem gerviefni og ódýr fatnaður var alsráðandi, flís var til dæmis mjög vinsælt um tíma svo ég taki dæmi. 

Og þar sem við Íslendingar erum svolítið sér á báti sem mikil prjónaþjóð, er ég sannfærð um að Lykkjustund getur orðið að leiðandi prjónalausn fyrir prjónara á alþjóðavísu innan fárra ára.“