„Það getur verið erfiðara að þegja, að aðhafast ekki og láta sem maður viti ekki“

Frá Metropolitan Museum of Art

Sýningarstjórinn Pari Stave hefur um árabil starfað sem sýningarstjóri í New York og sem deildarstjóri hjá Metropolitan Museum of Art í New York en flytur nú til Íslands. Hún mun taka við starfi forstöðumanns menningarmiðstöðvarinnar Skaftfells á Seyðisfirð í byrjun maí.

Ferill sem spannar meira en fimm áratugi

Ferill listakonunnar Rúríar spannar meira en fimm áratugi og hefur hún einbeitt sér að því að takast á við siðferðileg álitamál, tilvistarógn og skort á mannúð í verkunum sínum sem takast meðal annars á við heimsvaldastefnu, kapítalisma, félagslegt óréttlæti og umhverfiseyðingu. 

Rúrí er einnig þekkt fyrir þau útilistaverk sem hún hefur gert eins og Regnbogann við flugstöðina í Keflavík og Fyssu í Grasagarðinum í Reykjavík. Á nýju sýningunni sem ber heitið „Vituð ‘ér enn – eða hvað?“ verða tvær innsetningar eftir hana sem tala til okkar tíma og fjalla um eyðileggingu stríðsátaka. 

Kveikjan að sýningunni er það ástand sem nú geysar í Úkraínu

Rúrí segir núverandi stríðsátök í Úkraínu minna okkur enn og aftur óþyrmilega á möguleikann á að kjarnorkustyrjöld brjótist út. Verkin úr safni hennar fjalla á áhrifamikinn hátt um þessi efni. Aðspurð hvernig það sé að vinna með svona stórt málefni segir hún það alltaf vera erfitt að fjalla um málefni sem snerta líf og dauða og þá sérstaklega stríðsátök og afleiðingar þeirra.

„En það getur verið erfiðara að þegja, að aðhafast ekki og láta sem maður viti ekki af þeirri vofeiflegu atburðarás sem stjórnmálamenn hafa sett af stað og varðar líf og limi þúsunda manna,“

segir hún og bætir við: „Það að verða sjónarvottur að afleiðingum stríðsátaka er nokkuð sem aldrei gleymist.“

Innsetningar

„Ég hef alla tíð haft andstyggð á ofbeldi og því að reyna að leysa ágreiningsmál með hervaldi. Það eru gríðarlega mikil vonbrigði þegar þjóðarleiðtogar grípa til ofbeldis gegn öðrum þjóðum,“

segir Rúrí um ástandið í Úkraínu í dag. Önnur innsetningin á sýningarinnar samanstendur af fimmtán kistum sem í útliti líkjast kistum sem gjarnan má finna á heimilum fólks sem eru gjarnan notaðar sem hirslur fyrir tilfinningaleg og veraldleg verðmæti. 

Hlutirnir hafa þó ekki persónulegt, menningarlegt eða sögulegt mikilvægi heldur eru hlutirnir frekar til vitnis um hversdagslegt líf. Eins og nafn verksins gefur til kynna þá vísa kisturnar til sýningarkassa í söfnum þar sem hlutir með menningarlegt verðmæti eru geymdir eða sýndir til vitnis um vitsmunaleg, sköpunar eða söguleg afrek.

Hin innsetningin er tíu mínútna videóverkið Elgey (2000) þar sem skráning á ferð um Króatíu, Bosníu Herzegóvínu og Serbíu í byrjun árs 1998 er sýnd. Þegar myndavélin ferðast gegnum stræti og húsarústir sjást eingöngu afleiðingar stríðsátaka hvert sem litið er. Rúrí sér um myndatöku og klipping ásamt Kvik Kvikmyndagerð og Hilmar Örn Hilmarsson sér um tónlistina.

„Innrás Rússa í Úkraínu er mikið áfall fyrir alla friðelskandi menn. Með tilliti til þessa kom ekkert annað til greina en að sýna verk úr safni mínu sem fjalla um afleiðingar stríðsátaka. Því miður þá eiga þau fullt erindi enn þann dag í dag,“

segir Rúrí að lokum.