Við getum öll lært að blómstra betur í vinnunni

„Heilinn okkar er í grunninn þannig gerður að hann er mjög vakandi fyrir hættum en ónæmari fyrir því sem gott er. Það gerir það að verkum að við erum sífellt að skanna umhverfið og ómeðvitað meta hvort þar leynast hættur,“ segir Bryndís Jóna Jónasdóttir aðjunkt og núvitundarkennari.

Í Atvinnulífinu í dag og á morgun fjöllum við um það hvernig við getum með sjálfsvinnu, sjálfsrækt og persónulegri stefnumótun eflt styrkleika okkar enn frekar og nýtt þá í starfi.

Vilt þú blómstra í vinnunni?

Bryndís Jóna er núvitundarkennari hjá Núvitundarsetrinu, með MA dimplóma í jákvæðri sálfræði, MA í náms- og starfsráðgjöf og B.Ed. í grunnskólafræðum með áherslu á íþróttir og heilsu. Bryndís hefur einnig lokið formlegri þjálfun sem kennari í samkennd og núvitund, meðal annars frá Bangor University í Wales, Breatworks samtökunum og US San Diego Center for Mindfulness.

Í dag ætlar Bryndís að skýra út fyrir okkur hvernig við getum notað jákvæða sálfræði og núvitund til að ganga enn betur í starfinu okkar.

En hvað er jákvæð sálfræði?

„Jákvæð sálfræði er í raun nálgun sem hægt er að nýta á öllum sviðum en þá erum við að horfa til þess hvað það er sem hjálpar okkur að ná fram okkar besta og gera okkar besta,“ segir Bryndís og skýrir út hvernig jákvæð sálfræði getur hálpað okkur að auka á hamingju okkar, nýta styrkleika og gera lífið okkar betra.

Líka það hvernig okkur gengur og líður í vinnunni.

„Á ensku er talað um flourishing eða að blómstra,“ segir Bryndís.

Til þess að ná að blómstra, er hins vegar mikilvægt að hvert og eitt okkar þekki þá styrkleika sem við búum yfir.

Því öll erum við með hæfileika og ýmsa getu sem er sérstök og góð. Spurningin er bara: Hvernig nýtum við allt það besta í okkur, til að okkur gangi sem best og líði sem best?

Bryndís segir að samkvæmt nálgun jákvæðrar sálfræði þá búum við yfir skapgerðar- eða persónustyrkleikum. Á ensku er talað um Character Strengths en að sögn Bryndísar eru ekki allir á sama máli hvernig best sé að þýða þetta yfir á íslensku.

Um er að ræða 24 styrkleika sem við erum öll með.

Fimm af þessum styrkleikum eru okkar meginstyrkleikar en þeir endurspeglast í öllu því sem við gerum.

„Þessir styrkleikar segja til um það hver við erum sem manneskjur. Þetta eru styrkleikar eins og til dæmis leiðtogahæfni.“

Til viðbótar nefnir Bryndís þætti eins og félagsfærni, hugrekki og sköpun.

Þegar við horfum á þetta út frá starfinu okkar er mikilvægt að við fáum tækifæri til að nýta styrkleika okkar og þá sérstaklega þessa fimm megin styrkleika okkar. 

En til að við getum það þá þurfum við að vera meðvituð um hverjir þeir eru og hvernig þeir nýtast okkur.“ 

Þekkir þú styrkleikana þína eða hugarfar?

Bryndís segir að þegar að við fáum tækifæri til að nýta styrkleikana okkar í starfi, aukum við til muna líkurnar á því að ná árangri og að vera ánægð í vinnunni. Hún mælir því með að fólk velti vel fyrir sér hvaða fimm megin styrkleika það telur sig búa yfir.

Þá segir Bryndís fólk líka geta tekið styrkleikapróf á netinu. Sem dæmi bendir hún á á www.viacharacter.org.

Bryndís nefnir einnig Carol Dweck sem hefur gert rannsóknir varðandi hugarfar okkar. Sem virðist skiptast í tvennt: Annars vegar vaxandi hugarfar og fastmótað.

„Vaxandi hugarfar er mjög eftirsóknarvert en þá höfum við þá trú að við getum eflt okkur og bætt á því sviði með því að leggja okkur fram og vinna að því að þróa færni okkar. Þannig að því meiri tíma og alúð við leggjum í verkefni eða að þjálfa færni því meira uppskerum við,“ segir Bryndís en bætir við:

„Fastmótað hugarfar lýsir því hins vegar þegar við höfum þá trú að við fæðumst með ákveðna hæfileika og við getum lítið haft um það að segja hvort við bætum okkur eða ekki og þjálfun hefur þar lítil áhrif.“

Að sögn Bryndísar getum við verið með blöndu af hvoru tveggja, eftir því á hvaða sviði viðfangsefnið sem við erum að fást við er.

Vaxandi hugarfar hefur jákvæð áhrif á sjálfstiltrú og við höfum þá í raun endalausa möguleika með að bæta okkur á þeim sviðum sem við leggjum okkur fram um að sinna. 

Fastmótað hugarfar getur hins vegar verið mjög hamlandi og gert það að verkum að við gefumst fljótt upp á viðfangsefninu og jafnvel missum af tækifærum til að vaxa og þroskast í starfi, hvort sem það er heilt yfir eða á ákveðnum sviðum.“

Bryndís segir margar leiðir færar til að efla okkur í vaxandi hugarfari. En rétt eins og með styrkleikana okkar, felst fyrsta skrefið í því að við áttum okkur á því sjálf, hvaða hugarfar er ríkjandi á þeim sviðum sem við viljum efla.

Stóra áskorunin að þjálfa nýjan vana

Að sögn Bryndísar er núvitund mikilvægur grunnur til að átta okkur á hugarfari okkar og styrkleikum.

„Því núvitund hjálpar okkur að átta okkur á hugsunum okkar, tilfinningum og viðbrögðum eða löngunum til viðbragða í ákveðnum aðstæðum.“

Þannig segir hún að núvitund efli meðvitund okkar um það sem er að gerast innra með okkur og í kringum okkur.

Sem aftur eykur meðvitundina okkar á því hvernig við bregðumst við aðstæðum eða hvaða löngun við erum með til viðbragða.

„Það er talað um að núvitund sé athyglisþjálfun, að við þjálfum okkur í að stýra því hvar athyglin okkar hvílir hverju sinni og velja hjálpleg viðbrögð.“

Bryndís segir núvitund í raun lífsfærni sem hjálpar okkur við að vanda okkur, til dæmis í ákvarðanatöku.

En er þetta kannski rosalega flókið og erfitt að læra? Allt þetta tal um jákvæða sálfræði, núvitund eða hvað annað: Getum við öll lært þetta eða eru þetta bara tískubylgjur samtímans?

Bryndís segir svo ekki vera því jákvæð sálfræði og núvitund séu ekki flókin fyrirbæri fyrir neinn.

Hins vegar felst áskorunin í því að breyta venjunum okkar þannig að nálgun jákvæðrar sálfræði og núvitund verði að vana. 

Þetta er eins og með ræktina. Maður þarf að einsetja sér, flétta saman við annan vana og daglegt líf. En þá getum við líka uppskorið ríkulega og hlúað að eigin velgengni og velfarnaði.“