Ein bók frá Andra Snæ á síðustu tíu árum

Uppfært klukkan 11, 20. janúar 2016.

Athugasemdir hafa borist þess efnis að fyrirsögnin sé röng, Draumalandið kom út í mars árið 2007 og er því innan tíu ára rammans. Hið rétta er að Andri Snær sendi frá sér eina bók á tæpum tíu árum. Beðist er velvirðingar á þessari ónákvæmni en nánar er gerð grein fyrir henni hér.





Erfitt er að setja mælistiku á listrænt framlag hvers um sig, slíkt verður ekki metið í blaðsíðum og/eða fjölda titla og er afstætt. En, eins og formaður stjórnar listmannalauna, Bryndís Loftsdóttir, hefur ítrekað sagt í tengslum við umræðu sem farið hefur af stað eftir úthlutun listamannalauna og þá ekki síst fréttar Vísis um að öll stjórn Rithöfundasambandsins hlaut full laun út árið 2016:

„Að baki hverri umsókn liggur verkefni til grundvallar sem matið byggir fyrst og fremst á. Menn fá ekki úthlutað til tíu ára á einu bretti. Þessir listamenn hafa þurft að sækja um aftur og aftur og fengið umsóknir sínar samþykktar,“ segir Bryndís.

Fréttablaðið birti úttekt þar sem gerð er grein fyrir úthlutun síðustu tíu ára.

Þar segir Bryndís jafnframt að miðað við framvinduskýrslur sem listamenn hafa skilað, og Bryndís lesið, þá séu Íslendingar að fá mikið fyrir peningana. Úthlutanir séu byggðar á faglegu mati og „þá væntanlega byggt á verkefni og frammistöðu viðkomandi listamanns. Það verður þá bara að segjast eins og er að þetta séu góðir listamenn að mati úthlutunarnefndar sem er í stöðugri breytingu því fólk má ekki sitja lengur en þrjú ár.“

Orð Bryndísar kalla á að farið sé yfir afköstin og Vísir svarar kallinu. Hér verður skoðað höfundarverk þeirra höfunda sem hafa fengið, á þessu tíu ára tímabili, í mánuðum talið meira en níu ár. Ekki verður litið til þýðinga né leikritunar – en slík skrif eru oftar en ekki sérpöntuð af leikhúsunum og greitt fyrir þau sérstaklega. Hér er sem sagt einkum litið til útgáfu bóka: skáldsagna, smásagnasafna og ljóðabóka. Eitt og annað athyglisvert kemur á daginn, og einhverjum kann að þykja merkilegt að aðeins ein kona, Kristín Steinsdóttir, er meðal þeirra sjö efstu sem hér eru nefndir.

Margvísleg verk frá Braga Ólafssyni

Bragi Ólafsson hefur verið nokkuð þaulsetinn við skrifpúlt sitt. Árið 2010 kom út bókin Handritið að kvikmynd Arnar Featherby og Jóns Magnússonar um uppnámið á veitingahúsinu eftir Jenný Alexson. Árið 2012 kom skáldsagan Fjarveran og svo í fyrra kom skáldsagan Sögumaðurinn út.

Ljóðabókin Rómantískt andrúmsloft kom út árið 2012 og svo sendi hann frá sér smásagnasafnið Mátunarklefann árið 2007. Rússneski þátturinn, smásagnasafn, kom út árið 2014.

Þá má og geta þess, sem má heita athyglisvert einmitt í þessu samhengi, að í fyrra kom út stutt og umdeild skáldsaga eftir Braga, Bögglapóststofan en hún kom hins vegar ekki fyrir almannasjónir heldur var skrifuð sérstaklega fyrir fjárfestingafyrirtækið Gamma.

Gyrðir Elíasson býsna iðinn

Gyrðir er einn viðurkenndasti rithöfundur landsins og hann má heita með þeim duglegri í þessum hópi. Samkvæmt Wikipedia hefur Gyrðir sent frá sér þrjár ljóðabækur á þessu tímabili sem um ræðir. Nokkur almenn orð um kulnun sólar (2009), Nokkur ljóð (2012) og Hér vex enginn sítrónuviður (2012).

Gyrðir sendi frá sér smásagnasafnið Milli trjánna árið 2009 og þá Koparakur 2014. Þá má nefna til sögunnar smáprósarnir Lungnafiskana árið 2014.

Sé litið til skáldsagna Gyrðis þá eru þær tvær á þessu tímabili: Sandárbókin. Pasoralsónata (2007) og Suðurglugginn (2012). Og þó þýðingar séu hér utan sviga verður að geta þess að Gyrðir er óhemju afkastamikill á því sviði.

Kristín Steinsdóttir skipulagður höfundur

Heimildir um afurðir rithöfunda eru tætingslegar en ef enn er stuðst við Wikipedia þá er Kristín Steinsdóttir mjög skipulagður höfundur. Fjögur verk voru gefin út eftir hana á þessu umrædda tímabili: Skáldsögurnar Ljósa (2010), Bjarna-Dísa (2012) og Vonarlandið (2014). Auk þess leit barnabókin Hetjur dagsins ljós árið 2009.

Vandvirkur Sjón

Sjón er afar vandvirkur rithöfundur og útgefnar bækur á þessu umrædda tímabili eru ekki margar. Á móti kemur að fáir ef nokkrir rithöfundar hafa fengið eins mörg og margvísleg verðlaun fyrir verk sín og Sjón. Þau verða hins vegar ekki tíunduð hér. Útgefnar bækur frá og með að telja árinu 2007 eru Söngur steinasafnarans. Rökkurbýsnir voru gefnar út árið 2008 og Mánasteinn árið 2013. Þá sendi Sjón frá sér ljóðabókina Gráspörvar og ígulker 2015.

Endurminningar Sigurðar Pálssonar

Sigurður Pálsson skáld er vitaskuld einn okkar snjallasti þýðandi en við horfum ekki til þess hér, eins og áður sagði. Endurminningar Sigurðar komu allar út á þessu tímabili sem um ræðir: Minnisbók, Bernskubók og Táningabók, eins og sjá má á síðu Forlagsins.

Sigurður hefur verið einna afkastamesta og viðurkenndasta ljóðskáld Íslendinga og á tímabilinu sendi hann frá sér ljóðabókina Ljóðorkulind (2012) og 2009 kom út Ljóðorkuþörf.

Víkingurinn Einar Már

Einar Már hefur verið lengi að og telst með þeim höfundum íslenskum sem hafa farið utan og gert garðinn frægan. En sé litið til útgáfu verka hans undanfarin tíu árin er þessi niðurstaðan: Árið 2007 kom út skáldsagan Rimlar hugans, Íslenskir kóngar kom út 2012 og svo Hundadagar í fyrra. Þá má og nefna greinasöfnin Hvíta bókin (2009) og Bankastræti núll (2011), bækur sem Mál og menning gaf út þannig að eftir var tekið.

Ofurvandvirkur Andri Snær

Ef Sjón má heita vandvirkur, þá verður Andri Snær að teljast ofurvandvirkur – svo mjög að hann sker sig úr. Á þessu tíu ára tímabili sem er undir fór aðeins eitt verk eftir hann í gegnum prentvélarnar. Þetta er bókin Tímakistan sem kom út árið 2013. Þetta er samkvæmt hans eigin heimasíðu.

Það að aðeins megi finna eitt útgefið verk eftir Andra Snæ á þessu tímabili hlýtur að gefa tilefni til að velta fyrir sér hvað felst í orðum Bryndísar Loftsdóttur þar sem hún fullyrðir að faglega sé að verki staðið hjá úthlutunarnefndunum og að listmannalaunin séu verkefnatengd. En, umsóknirnar eru trúnaðarmál og nefndirnar eru bundnar þagnarskyldu.

Varnaglar

Heimildir sem Vísir byggir á, í þeirri viðleitni að fá yfirsýn yfir útgefin verk umræddra höfunda, eru furðanlega tætingslegar. Hvergi virðist að finna heildstætt yfirlit yfir útgáfuna. Feta má sig eftir rangölum gegnir.is, sem er vefur bókasafnanna, eða leitir.is en það er tímafrekt og ruglingslegt þar sem endurútgáfur og þýðingar verkanna eru í einum hrærigraut. Forlagið er með gagnlegan vef þar sem haldið utan um verk höfunda, höfundarnir sjálfir, svo sem Bragi Ólafsson og Andri Snær eru með heimasíður þar sem finna má upplýsingar um útgáfuna og þá má nefna vef á borð við bokmenntir.is og svo wikipedia.

Hér verður því að slá varnagla, vera kann að útgáfuskrá þeirra höfunda sem hér eru nefndir, sé ekki tæmandi og eru allar ábendingar þess efnis vel þegnar, og verður þá þeim verkum bætt inní, eftir atvikum.